Cultuur, Sport & Recreatie : 14 Februari 2008 Cultuurhistorie in Den Helder 2008 - Het Jaar van het Religieus Erfgoed
Het jaar 2008 is uitgeroepen tot Jaar van het Religieus Erfgoed. Het doel van het Jaar van het Religieus Erfgoed is de belangstelling voor en kennis van het religieus erfgoed in Nederland te vergroten en een duurzame toekomst ervan te bevorderen. De oudste kerk in Den Helder dateert uit begin negentiende eeuw. Maar ook in de naoorlogse periode zijn enkele kerkgebouwen gesticht.
Nederland is ongekend rijk aan religieus erfgoed, dat varieert van kerken, synagogen, kloosters en kapellen tot abdijen, moskeeen en begraafplaatsen. Door ontkerkelijking raken steeds meer kerkgebouwen hun religieuze functie kwijt. Waar het monumenten betreft (ca. 4.000 in Nederland), wordt vaak in een moeizaam proces nog een nieuwe bestemming gezocht. Bij niet-beschermde gebouwen is de kans op sloop reeel, zeker in stads- en dorpskernen waar de economische druk groot is. De belangstelling voor onze geschiedenis en onze cultureel erfgoed neemt toe. Kerken, kloosters, pastorieen en abdijen worden door een breed publiek gewaardeerd als belangrijke beeldbepalers van een stad of dorp. Begraafplaatsen en kloostertuinen vormen monumentale oases van rust.
Kerken in Den Helder
De historische grafvelden op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan vormen de oudste, nog aanwezige, religieuze elementen in Den Helder. De oudste nog aanwezige kerk in Den Helder is De Ambassade aan het Nieuwe Kerkplein 2, gebouwd in 1839 als waterstaatskerk (dat wil zeggen dat de kerk is ontworpen door een opzichter van Provinciale Waterstaat in Noord-Holland). Gevolgd door de Petrus en Pauluskerk aan de Kerkgracht 54, die in 1840 is gebouwd, ook als waterstaatskerk. Beide kerken zijn beschermde rijksmonumenten. In 2005 verscheen vanwege de Open Monumentendag het boekje ‘Kerken in Den Helder’. Hierin staat de geschiedenis van religie en de kerken in Den Helder beschreven. Het boekje is niet meer leverbaar. U kunt het wel downloaden op www.denhelder.nl onder inwoners > kunst en cultuur > open monumentendag.
Naamgeving
Het is een vroegchristelijk gebruik om een kerkplek toe te wijden aan een heilige die de kerkgemeenschap aansprak en die bescherming zou bieden. Zo is het niet verwonderlijk dat veel kerken in Den Helder de heilige Nicolaas als patroon hebben. Bekend is de legende dat hij aan boord van een schip door zijn gebed tijdens een zware storm de zee tot rust brengt en zo alle opvarenden het leven redt. Ook Den Helder kent van oudsher zijn Nicolaaskerken: de eerst bekende stond in het begin van de 16e eeuw op Huisduinen. In het torentje van het huidige Huisduiner kerkje resteert nog de Nicolaasklok.
Behoud van kerkgebouwen
Door de ontkerkelijking zullen in Nederland de komende vijf jaar 1.000 tot 1.200 katholieke en protestantse kerken hun religieuze functie kwijtraken. Sloop dreigt als niets wordt gedaan. De Stichting Religieus Erfgoed probeert ze te behouden. ‘Het zijn de silhouetten van onze dorpen en steden’. Pieter van Vollenhoven, voorzitter van het comite van aanbeveling van de Stichting Religieus Erfgoed bepleit: 'Red kerken en kloosters in Nederland van de sloop. Richt hier een nationaal fonds voor op'. Onlangs presenteerde hij hierover een voorstel. Het voorstel houdt in dat eigenaren van religieus erfgoed renteloos of tegen een lage rente een lening kunnen afsluiten voor het behoud van niet meer gebruikte kerken die een herbestemming krijgen. Het is de bedoeling dat rijk, provincies en gemeenten financieel deelnemen. Streven is een kapitaal van minimaal enkele tientallen miljoenen euro’s. Met dit nationale fonds moet een rendabele herbestemming van kerken, voor bijvoorbeeld sociaal-culturele doeleinden mogelijk maken.
Landelijke activiteiten
Twaalf maanden lang vinden in het hele land veel en afwisselende activiteiten plaats om een breed publiek nader met religieus erfgoed kennis te laten maken. Het programma wordt georganiseerd en gecoordineerd vanuit de provinciale Steunpunten Monumentenzorg en Archeologie en de provinciale Erfgoedhuizen.
Meer weten over het Jaar van het Religieus Erfgoed?
Op www.2008re.nl staat een overzicht van alle activiteiten die in het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed in Nederland worden georganiseerd.
Open Monumentendag 2008
De Stichting Open Monumentendag bepaalt jaarlijks het nationale thema. Voor 2008 is dat ‘Sporen’.
Duizenden jaren wonen, werken en religie hebben overal in Nederland hun sporen nagelaten: sporen in de stad, sporen in het landschap, sporen van bewoning, sporen van handel, religie, etc.
Stelling van Den Helder
Een belangrijk ‘spoor’ in Den Helder is de Stelling van Den Helder. De Stelling van Den Helder laat duidelijk zien hoe Den Helder ontstaan is, waarom Willemsoord ligt waar het ligt, waarom de oudste panden in de buurt van het Helders Kanaal staan, waarom de jaren 30-woningen binnen de linie gebouwd zijn en niet in De Schooten en waarom Nieuw Den Helder zo wordt genoemd. Daarmee is de Stelling van Den Helder het belangrijkste element als je gaat spoorzoeken naar de geschiedenis van onze stad. De Stelling van Den Helder staat daarom tijdens de Open Monumentendag 2008 in de schijnwerpers.
Informatie over de Open Monumentendag is te lezen op www.openmonumentendag.nl. (Bron: Gemeente Den Helder)
Overig nieuws van vandaag
- Warme Truiendag op 15 februari
- Cultuurhistorie in Den Helder 2008 - Het Jaar van het Religieus Erfgoed
- Kwart minder bestrijdingsmiddel in bloembollenteelt door sensorgestuurde spuitapparatuur
- Archieven Noord-Holland digitaal toegankelijk
- Nieuwe editie HSV Nieuws
- Bewoners van de Korte Ruigeweg en Belkmerweg knappen houtwallen op
- Woningbehoefte Texel deels door inbreidlocaties ingevuld
- Energy Tour komt naar RSG Wiringherlant op 22 februari
