Cultuur, Sport & Recreatie : 29 Maart 2006 Wolkers ereburger van Texel
Beeldend kunstenaar en schrijver Jan Wolkers is sinds vrijdag 24 maart 2006 ereburger van Texel.
Directe aanleiding is het feit dat het die dag precies 25 jaar geleden is dat Wolkers en zijn echtgenote Karina op het eiland zijn komen wonen. Het jubileum werd vandaag extra luister bijgezet door de burgemeester van Texel, mevrouw mr. Joke Geldorp-Pantekoek. Tijdens een bezoek aan huize Wolkers verraste zij Jan Wolkers met het ereburgerschap. Deze toonde zich bijzonder vereerd.
Op 10 maart 2005 is met de fractievoorzitters van de raad besproken om een bekende Texelaar op een passend moment tot Ereburger van Texel te benoemen. De fractievoorzitters hebben aangegeven zich van harte te kunnen vinden in de voorgedragen persoon van Jan Wolkers en om deze op een passend moment tot Ereburger van Texel te benoemen.
De motivatie
Vanuit de rondgebogen ramen van zijn woonkamer kijkt Jan Wolkers uit over en weiland vol Texelse schapen. De schrijver en beeldend kunstenaar woont in 2006 precies 25 jaar op het eiland, bijgenaamd het Gouden Boltje, waar zijn liefde voor natuur en poëzie harmonisch samengaan. Hier kan hij ongestoord werken en ronddwalen. Zijn woorden: alles wat mooi is, boeit mij en aan alles wat lelijk is, ga ik blindelings voorbij.
Een overzicht
De Nederlandse schrijver, dichter en kunstenaar Jan Wolkers werd in 1925 in Oegstgeest geboren. De schrijver groeide op in een streng gereformeerd gezin. Na de lagere school bezocht Jan Wolkers enige jaren de MULO, maar moest met deze opleiding stoppen om in de levensmiddelenwinkel van zijn vader te helpen. Net voor de oorlog werd de winkel gesloten en beoefende Jan Wolkers allerlei baantjes als onder meer tuinman en dierenverzorger. In 1943 dook hij onder om tewerkstelling in Duitsland te voorkomen. Hij bezocht in deze tijd de Leidse schildersacademie Ars Aemula Naturae, waar hij teken- en schilderles volgde. De dood van zijn oudste broer maakte grote indruk op hem en zou later in zijn literaire werk worden uitgewerkt.
Na de oorlog begon Wolkers met een opleiding aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten. Van 1949 tot 1953 studeerde hij beeldhouwkunst aan de Rijksacademie in Amsterdam. Zijn eerste bekroning vond in 1956 plaats, toen hij de Sint Lucasmedaille ontving voor zijn beeld "Jongen met haan".
Schrijver
Jan Wolkers begon te schrijven tijdens een studiejaar bij de beroemde kunstenaar Zadkine in Parijs. Een aantal verhalen verschenen in een aantal literaire bladen. In 1961 verscheen zijn eerste verhalenbundel "Serpentina's petticoat". Dit boek werd in 1963 bekroond met de Novelleprijs van de gemeente Amsterdam.
De eerste roman "Kort Amerikaans" (1962) werd een bestseller. "Terug naar Oegstgeest" neemt een belangrijke positie in binnen het oeuvre van Jan Wolkers. In deze roman herbeleeft de hoofdpersoon zijn jeugd in het huis van zijn ouders in Oegstgeest. In "Turks Fruit" (1969) speelt het aftakelingsproces van de aan kanker lijdende Olga een hoofdrol. Ook de naar aanleiding van dit boek gemaakte speelfilm werd een groot succes.
"De walgvogel" (1974) speelt zich af tijdens de politionele acties gedurende de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. De roman "Brandende liefde" (1981) kreeg ongunstige recensies, maar werd als speelfilm een succes.
In 1981 verhuisde Jan Wolkers van Amsterdam naar Texel. Deze verhuizing markeerde ook zijn hernieuwde interesse voor de beeldhouwkunst. Hoewel Jan Wolkers bleef schrijven kwam de nadruk op beeldende kunst te liggen. Jan Wolkers weigerde in 1982 de Constantijn Huygensprijs in ontvangst te nemen uit protest tegen de slechte recensies van zijn, met name, latere romans. Om dezelfde reden weigerde hij in 1988 de P.C. Hoofdprijs.
Beeldhouwer
Als beeldhouwer is Wolkers bij velen het beste bekend als maker van het Auschwitzmonument (1977)op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Het beeldhouwwerk is onder meer gemaakt van glas en werd verschillende keren het mikpunt van vandalisme (1993, 1997 en 1999)
Op de dijk van de Prins Hendrik Polder op Texel staat sinds 1998 zijn glaskunstwerk Tot hiertoe en niet verder . Dit werk werd in maart 2002 vernield. Dit was de achtste keer dat een glaskunstwerk van Wolkers werd vernield. In september 2002 werd het kunstwerk volledig vernield. in oktober 2002 werd besloten dat het werk niet meer gerestaureerd wordt. Wolkers zelf zei hierover: de agressie komt waarschijnlijk door het materiaal. In glas zie je jezelf weerspiegeld
Op 1 mei 2003 werd een kunstwerk ter nagedachtenis aan bioloog en natuurbeschermer Jac. P. Thijsse in de vijver aan de Elemert te Den Burg onthuld.
Overige werken
Belangrijke andere literaire werken van Jan Wolkers zijn naast de reeds genoemde: "Een Roos van Vlees" (1963), "Groeten van Rottumerplaat" (1971), "De kus" (1979), "De perzik van onsterfelijkheid" (1980) en "De onverbiddelijke tijd" (1984).
Jan Wolkers is een veelzijdig kunstenaar met een niet te stuiten drang tot productie:
* poëzie * proza * dagboeken * brieven * toneel * bloemlezingen * tijdschriften * beeldend werk * vele vertalingen van zijn boeken * films * vele Cd s / cassettes en DVD s.
Door zijn veelzijdig oeuvre geniet hij zowel nationale als internationale bekendheid.
Belang voor Texel
Door het feit dat Jan Wolkers een bekend en beroemd kunstenaar is, en op het eiland woont is voor Texel en geweldige promotie. In zijn interviews en commentaren en zelfs in zijn boeken wordt Texel altijd genoemd en geroemd om zijn mooie natuur. Gezegd kan worden dat Jan Wolkers zich manifesteert als een echte ambassadeur voor het eiland.
Een mooi voorbeeld hiervan is het interview met Jan wolkers in het blad Spoor tijdschrift voor vaste klanten van de NS, voorjaar 2005.
Enkele fragmenten:
Mijn vrouw Karina en ik zijn hier (Texel) in 1981 gaan wonen toen we de jongens kregen, Bob en Tom. We kwamen voor de rust, de stilte is hier fantastisch! Op Texel ben je omringd door de natuur, elk seizoen beleef je zo intens. Je hoeft maar uit het raam te kijken en je ziet de vogels overvliegen op hun grote trektocht. In de achtertuin gebeurt elke dag wel een wonder.
Op ons terrein is een eeuwenoude poel. Als de winter voorbij is komen de watersalamanders tevoorschijn. Dat zijn zeldzame diertjes geworden. Er huizen ook tientallen kikkers in die poel. Lawaai? Welnee, zij kwaken als Hollandse nachtegalen.
Als kind was ik al gefascineerd door de natuur. Ik kwam altijd met vieze handen thuis. Urenlang kon ik kijken naar het gewriemel van leven als ik een tegel omdraaide. Torren, wormen, pissebedden en slakken. Ik had vaak een zooitje huisslakken in mijn broekzak, die soms kwamen bovendrijven in de wastobbe van mijn moeder. Mijn zusjes waren ook niet blij met die kleverige liefhebberij.
Alles wat mooi is boeit mij. Aan alles wat lelijk is, ga ik blindelings voorbij. Op Texel vind ik bijvoorbeeld het polderland mooi. De oude boerderijen, de schapenboeten. Ze proberen de boeren zover te krijgen dat ze die schuren goed onderhouden en niet laten vervallen. Nu zie je overal op het eiland die speciale vorm van boeten terug. Ook prachtig is een dijk met oude olmen bij het dorpje De Waal, die met een ronding omhoog loopt. In het voorjaar ziet de dijk wit van het fluitenkruid dat er in schemerdonker nogal spookachtig uitziet. Van die kleine witte bloemetjes. Ach, je hebt ze overal. Volgens mij zelfs in de hemel.
Het allermooiste van Texel is dat je vanuit een moerassig duingebied zo naar de zee kunt lopen. Dat is heerlijk. Het zijn meestal wel beschermde gebieden, waar je tijdens de broedtijd niet mag komen. De Slufter is iets magnifieks. Een enorm gebied, dat bij vloed volloopt met water. De planten die er groeien, zoals lamsoor en zeealsem, zijn gestand tegen zout water, waardoor er een citroenachtige geur in de lucht hangt.
Niemand is zo eenzaam dan een landschapsschilder. Zo is het nu eenmaal, daar is niets dramatisch aan. Je bent alleen met de natuur, teruggeworpen op jezelf. Je wordt nergens door afgeleid, je kunt de gedachten de vrije loop laten. Het is een vrijheid die inspirerend werkt. Soms kun je in de verte wel eens iemand zien lopen, een nevelig figuur, waar de eenzaamheid werkelijk vanaf straalt. Die persoon ervaart dat juist als een diep geluk. Het is zelf verkozen eenzaamheid.
De landschappen die ik schilder zijn structuren van kleur die een gesteldheid weerspiegelen. Je kunt niet zeggen dat ik een landschap onthoud als ik ergens rondloop. Onthouden is niet het goede woord. Het is meer iets wat je ondergaat, het heeft te maken met emotie. Het gaat om de sfeer van een landschap, de indruk die achterblijft. Ach het gebeurt allemaal niet zo bewust. Als je niet eet, ga je doodR30;.daar komt het op neer. Als ik niet meer kan werken, ga ik geestelijk dood..
Het licht op Texel is heel speciaal, net of het zilverachtig is. Dat zal wel iets te maken hebben met de vochtige atmosfeer. De kleuren van de zee veranderen telkens door dat licht, ze zijn geen minuut hetzelfde. Heel boeiend. Ook al is de zee vaak grauw en grijs, toch zie je er een prachtige violette weerschijn in. Op een windstille zomerdag is de zee net een spiegel, dat is eigenlijk saai. Maar de zee bij windkracht negen, dat is indrukwekkend. Dan beleef je de echte elementen. Schuimvlokken sleuren over het zand, je wordt bijna weggeblazenR30;
Ereburgerschap
Op 24 maart 1981 (inschrijving bevolkingsregister) is Jan Wolkers op Texel komen wonen. Op 24 maart 2006 is dat precies 25 jaar geleden. Dit is een mooi moment om hem te bedanken voor zijn jarenlange inzet als ambassadeur voor Texel en hem te benoemen tot Ereburger van Texel.
Op 10 maart 2005 is het voorstel met de fractievoorzitters van de Texelse gemeenteraad besproken. De fractievoorzitters hebben aangegeven zich van harte te kunnen vinden in de voorgedragen persoon van Jan Wolkers en om deze op een passend moment tot ereburger van Texel te benoemen.
Vanwege zijn hoge leeftijd is dit gebeurd in de vorm van een ingetogen gebeurtenis zijn bij hem thuis. De burgemeester is op 24 maart 2006 langs gegaan bij Jan Wolkers om hem te feliciteren met zijn 25-jarig jubileum op Texel.
In het gezelschap bevond zich tevens de andere ereburger, de heer Harry de Graaf, oud-hoofdredacteur van de Texelse Courant. Harry de Graaf heeft een aantal foto s van de gebeurtenis gemaakt, die bij dit persbericht worden meegestuurd.
Jan Wolkers toonde zich zeer vereerd met het ereburgerschap. In het verleden heeft hij tot twee keer toe een onderscheiding geweigerd. Dat was in 1982 de Constantijn Huygensprijs uit protest tegen de slechte recensies van zijn, met name latere romans en om diezelfde reden weigerde hij in 1988 de P.C. Hoofdprijs.
Een voordracht voor een Koninklijke onderscheiding (gemeente Texel) is vroegtijdig afgebroken omdat te verwachten was dat hij ook deze zou gaan weigeren.
De waardering die hij nu van de gemeente Texel gaat ontvangen, heeft vooral te maken met de persoon Wolkers en de eigen wijze waarop hij Texel iedere keer weer in de schijnwerper weet te zetten. (Bron: Gemeente Texel)
Overig nieuws van vandaag
- Gedeputeerde Moens slaat eerste paal voor ATOs Faciliteitencentrum in Den Helder
- Dorpshuis Waarland mag verbouwen
- Eerste Kamer stemt in met aanscherping toegangseis WW
- Europese aanbesteding communicatie
- Gezocht Projectleider Regiegroep Vitale Stedelijke Kernen Vereniging Noordwest 8 m/v
- Wolkers ereburger van Texel
