Eindconclusies onderzoek Proef zoetwaterberging

Algemeen: 08 december 2015 Eindconclusies onderzoek Proef zoetwaterberging

Provincie Noord-Holland logo Bron: Prov. N-H - Het doel van de proef was om economische schade door verzilting en verdroging zoveel mogelijk te voorkomen door als bollenteler zelf te voorzien in zoetwater. Een belangrijk aspect van de proef was het vergroten en delen van de kennis van zelfvoorzienende zoetwaterberging op bedrijfsniveau. Hier volgen de conclusies van het onderzoek op hoofdlijn. Voor een uitgebreider verslag wordt verwezen naar de projectsite proefzoetwaterberging.nl

Hier volgen de conclusies van het onderzoek op hoofdlijn. Voor een uitgebreider verslag wordt verwezen naar de projectsite proefzoetwaterberging.nl.

Met het zelfvoorzienend zoetwatersysteem op het proefperceel op Texel was ruim voldoende zoetwater beschikbaar om gedurende de gehele periode van de proef (2012-2015) aan de zoetwaterbehoefte van het proefperceel te voldoen. Hieruit blijkt dat zelfvoorziening op perceelniveau goed mogelijk is.

Verhouding hectaren opslaan van zoetwater en terugbrengen in perceel

Na het rooien van de bollen was in alle drie de teeltseizoenen water over, waaruit blijk dat een groter oppervlak land van water voorzien had kunnen worden. Uit het onderzoek wordt geconcludeerd dat het gebruiksoppervlak 2,5 maal groter kan zijn dan het spaaroppervlak. Ofwel, met 1 ha spaaroppervlak kan 2,5 ha gebruiksoppervlak worden voorzien van water. Op het proefperceel nam het bassin 0,5 hectare aan oppervlakte in beslag. Als het bassin verder vergroot zou worden, bijvoorbeeld door de kade te verhogen, dan wordt de verhouding tussen gebruiksoppervlak en spaaroppervlak nog positiever. Op het proefperceel van 2,8 ha kan in een seizoen zeker 350 mm worden gespaard. Dit komt overeen met een watervolume van 9.800 m3. Bij een watergift van 100 mm kan daarmee 9,8 ha van water worden voorzien. Daarmee is de verhouding tussen gebruiksoppervlak en spaaroppervlak een factor 3,5 (9,8 ha gebruiksoppervlak gedeeld door 2,8 ha spaaroppervlak). Ofwel, met 1 ha spaaroppervlak kan 3,5 ha gebruiksoppervlak worden voorzien van water.

Het effect van watergiften en de opbrengsten (€) van de teelt

Het effect van continue waterbeschikbaarheid is veelbelovend voor de opbrengst (groottemaat en theoretische financiële opbrengst) van bollen. In het eerste teeltseizoen (2012-2013) en het derde teeltseizoen (2014-2015) van de proef was de maat van de bollen duidelijk groter daar waar water was toegediend ten opzichte van de referentiesituatie. De grotere maat van de bollen kon vertaald worden naar een meeropbrengst. In het eerste teeltseizoen (2012-2013) lag de theoretische opbrengst (€) waar het DI-systeem was toegepast 17% hoger ten opzichte van de referentiesituatie. In het tweede teeltseizoen (2013-2014) waren de resultaten niet vergelijkbaar, vanwege een ongelijkmatige opkomst van de bollen. In het derde en laatste teeltseizoen (2014-2015) lag de opbrengst (€) waar de druppelbevloeiing was toegepast 7% hoger ten opzichte van de referentiesituatie.

De proef met fertigatie, waarbij meststoffen aan de watergift worden toegevoegd, is in tegenstelling tot de andere methoden slechts in één teeltseizoen (2014-2015) uitgevoerd. Deze periode is te kort om conclusies te trekken over de effecten op de theoretische opbrengst (€).

Het effect van verschillende methoden om water het perceel in te brengen

Gebleken is dat de drie methoden om water het perceel in te brengen, te weten druppelbevloeiing, druppelbevloeiing in combinatie met fertigatie en het drainage-infiltratie systeem (DI-systeem), allen goed werken. Het grote voordeel van het DI-systeem is dat op percelen vaak al landbouwdrainage aanwezig is, waardoor een relatief kleine aanpassing nodig is om drainagebuizen die in eerste instantie bedoeld zijn om water te draineren ook te gebruiken om water te infiltreren. Het is aangetoond dat het DI-systeem effectief werkt. Als een kleilaag ondiep aanwezig is en de drainagebuizen relatief ondiep liggen (zoals op het proefperceel op Texel) dan kan het grondwaterpeil echter in geringe mate worden opgezet. Hiermee moet voorkomen worden dat het perceel te nat wordt, waardoor het realiseren van hogere opbrengsten beperkt wordt. Op percelen waar de kleilaag en de drainagebuizen dieper liggen, kan het DI-systeem effectiever worden ingezet.

Druppelbevloeiing heeft als voordeel dat het flexibel kan worden ingezet. Het voordeel van het toepassen van (tijdelijke) druppelslangen is dat dit systeem verplaats kan worden, zodat ook bij roterende teelten watergift via druppelbevloeiing mogelijk is.

Het toevoegen van meststoffen via druppelbevloeiing

Het is goed mogelijk om meststoffen het perceel in te brengen in combinatie met druppelbevloeiing (fertigatie). Het grote voordeel van fertigatie is dat gedurende het gehele teeltseizoen meststoffen gedoseerd afgegeven kunnen worden aan de bodem. De totale hoeveelheid stikstof kan mogelijk worden verlaagd door reactief te bemesten, waarbij het afgeven van meststoffen via fertigatie wordt afgestemd op de neerslag.

Conclusies vergelijking met perceel in de Schermerpolder

Een belangrijke overeenkomst tussen het proefperceel op Texel en het vergelijkingsperceel in de Schermerpolder, is dat op beide percelen water het perceel wordt ingebracht via drainagebuizen, waarmee het grondwaterpeil wordt opgezet. Hiermee wordt ruim voldoende water aangevoerd om de verdamping door het gewas volledig te compenseren. Met name in het laatste teeltseizoen (2014-2015) is duidelijk geworden dat op Texel, waar geen aanvoer van zoetwater van elders mogelijk is, met behulp van het zelfvoorzienende zoetwatersysteem een vergelijkbare theoretische opbrengst (€) behaald kan worden als op het vaste land waar wel water van elders ingelaten kan worden. Dit resultaat onderstreept voor telers het belang van proeven die zich richten op zelfvoorziening van zoetwater.

Kosten en baten

Voor telers is het interessant om uitsluitsel te hebben over de vraag in hoeverre de investering in een zelfvoorzienend zoetwatersysteem rendabel is in relatie tot de opbrengsten. Sinds 12 december 2014 staat de rekentool zoetwaterberging.nl online waarmee telers inzicht kunnen krijgen in de mogelijkheden van een zelfvoorzienend zoetwatersysteem voor hun bedrijf. Deze tool wordt verder doorontwikkeld om zowel de kosten als de baten inzichtelijk te maken. Hier kan worden berekend wat de investeringskosten zijn en hoe groot een bassin moet zijn voor uw eigen situatie (type ondergrond, gewassen etc.).

NoordTopics

Algemeen: 08 december 2015 Eindconclusies onderzoek Proef zoetwaterberging

Overig nieuws van vandaag

Nieuws