Algemeen: 24 juli 2014 Met Jac. P. Thijsse naar de Hondsbossche
Bron: HHNK -
Jac. P. Thijsse heeft met de overbekende Verkade-albums gezorgd dat wij oog
voor de natuur kregen. In de zomer van 1909 maakte hij een fietstocht naar de
Hondsbossche Zeewering. Daarvan deed hij in De Telegraaf van 13 augustus 1909
enthousiast verslag.
Jac. P. Thijsse (1865-1945) woonde destijds in Bloemendaal. Met de trein reisde naar Alkmaar. De fiets ging mee. Doel van de tocht was de Hondsbossche Zeewering. Thijsse pedaleerde er via Bergen en Schoorl naar toe. Wij pikken de draad van het verslag op als hij bij de Hondsbossche Zeewering aankomt. De spelling is gelaten zoals Thijsse het in 1909 neerschreef.
Een fietstocht.
... Nu zijn we, waar we wezen moesten. We klauteren tegen den hoogen Hondsbosschen zeedijk op, die hier aansluit aan 't Camperduin, welbekend uit de vaderlandsche geschiedenis. Een hooge staak staat er boven op, een landmerk voor de zeevaart. De buitenhelling is geheel vlak, als met een mes afgesneden en met bundeltjes helm bestoken. Dit is de plek des gevaars; de zee, die den dijk niet kan breken, tracht 't duin weg te vreten en zoo de Vereenigde Pettemer en Harger polders in de flank aan te tasten. Lukte dat, dan zou de Slaperdijk bij Hargen weer wakker moeten worden.
De Hondsbossche dijk zelf ziet er stevig genoeg uit, met zeewaarts zijn zachte basaltglooiing, nog versterkt door basalthoofden, die in zee uitsteken. De grondweg gaat langs den voet van den binnenberm en brengt ons al heel gauw aan een klein kort dwarsdijkje, dat een verbinding vormt met den Schoorlschen zeedijk, die een halven kilometer verder den Hondsbosschen dijk zelf bereikt.
Het aldus ingesloten driehoekige stukje draagt den weidschen naam van Hondsbosch-vlakte, en dat kleine dwarsdijkje is de Droomer, waar we in onze schooljaren zooveel over gehoord hebben. Je kreeg dan den indruk, dat de Waker, Droomer en Slaper drie evenwijdige gelijkwaardige dijken waren. Gelukkig maar, dat een mensch tegenwoordig die dingen zelf kan gaan zien.
Petten ligt voor ons; eerst een mooi, groot, nieuw-uitziend gebouw, vergaderplaats der polder- en dijkbesturen; dan kleine huizen, waar een dwarsdijk, een stukje weg, en eindelijk de dubbele straat, vlak tegen den dijk, het eigenlijke dorp, met zijn reuzen-gedenksteenen in den gevel van een miniatuur-raadhuisje, en een trap den dijk op. Deze Pettemer zeedijk is de voortzetting van den Hondsbosschen en heeft, behalve basalt-, ook nog paalbescherming. Het strand tusschen de hoofden is wat meer slijkerig dan bij Camp en begroeid met mooien, zilveren, welriekenden zeealsem en de Lamsooren met hun prachtige, blauwe bloemen.
Er staat altijd wel een Pettemer boven op den dijk, die u de geschiedenis van zijn dorp vertelt, van den Pettemer-polder, die nu drie kilometer ver in zee ligt, als een ondiepte, aangewezen door een ton, van de schapen, die in de middeleeuwen de duinen hebben vernield, van Sonoy, die in den Spaanschen tijd het zeegat open liet, totdat de prins in 1579 vergunning gaf, om het te dichten.
Dan komt een voortdurend terugwijken voor de zee, totdat in 't midden van de vorige eeuw geconstateerd kon worden, dat de dijk sterk genoeg was. Maar nu zijn de duinen bij Camp en bij Petten toch al zoover achteruit gedrongen, dat de helft van het dorp alweer zeewaarts ligt buiten de lijn, die de uiterste duinen met elkander zou verbinden. En bij winterstormen slaat het schuim in de schoorsteenen.
De terugtocht is heel gemakkelijk; eerst dwars door de Zijpe, langs een lijnrecht wegje, en dan bij de Mennistenbuurt [nu: Mennonietenbuurt] den grindweg op langs het Noord-Hollandsch Kanaal, een heerlijken en effen weg, zonder boomen, maar 't is er altijd frisch.
De middagschaduw ligt over den binnenkant der duinen en verbergt bijna de huisjes en torentjes van Groet en Schoorl. De dorpen oostwaarts van het kanaal liggen in de volle zon, eerst Burgerbrug en Eenigenburg, iets verder het prachtige, welvarende Warmenhuizen, en daarachter aan den horizon Oudkarspel, de Scharwoude's en Broek op Langedijk, het kool-district.
Na al de desolatie van den Pettemer zeekant, maakt de welvaart en welgedaanheid van de kanaaloevers een dubbel aangenamen indruk. In Schoorldam wuiven de bloempluimen van een witte, kleinbloemige Clematis over de muren van een notaristuin. De dijkberm zelf is dicht begroeid met peen en luzerne en 't kruipend vijfvingerkruid in de grindhoopen heeft gele bloemen, zoo groot als wilde rozen.
Het meeste bedrijf ligt aan de overzijde; een overtoom, scheepstimmerwerfjes, waar onze frissche driekleur wappert op een schuit, die van stapel zal loopen en al de bedrijvigheid van het drie kilometer lange dorp Koedijk. Dan kruisen we den nieuwen Berger spoorweg [geopend 1905, bekend van 'Bello'], en tien minuten later geven we onze fietsen af in 't station Alkmaar.
'k Doe het stellig nog eens.
JAC. P. TH.
Overig nieuws van vandaag
- Met Jac. P. Thijsse naar de Hondsbossche
- Asbest aangetroffen bij versterking Wieringermeerdijk
- Zwembad 'De Venne' in Hippolytushoef tijdelijk dicht van 26 juli t/m 5 augustus 2014
- Voortgangsrapportage Nationaal Energieakkoord positief over provincies
- Proef zoetwaterberging - De bollen zijn gerooid
- Groene Stadsfestival in Schagen op zondag 28 september 2014
- Staatsbosbeheer 115 jaar actief op Texel
