Algemeen : 02 Februari 2006 Provincie geeft waterbeheerders nieuwe kaders
Provinciale Staten van Noord-Holland hebben op 30 januari jl. het Provinciaal Waterplan 2006-2010 'Bewust omgaan met Water' vastgesteld. Met het plan geeft de provincie de kaders voor het waterbeheer in Noord-Holland. De waterschappen en gemeenten treffen binnen dit kader de nodige maatregelen om Noord-Holland tegen wateroverlast te beschermen en de waterkwaliteit te verbeteren.
Klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling hebben steeds meer invloed op het waterbeheer. In het Provinciaal Waterplan staat in hoofdlijnen beschreven wat de provincie samen met haar partners de komende vier jaar (2006-2010) doet om veilig te kunnen wonen achter de dijken, geen natte voeten te krijgen bij hevige regenbuien en er voor te zorgen dat de kwaliteit van het water voldoet aan de eisen die het gebruik hier aan stelt. Het plan is de basis voor allerlei door de provincie, waterschappen en gemeenten uit te voeren maatregelen. De Wet op de waterhuishouding bepaalt dat de provincie een Waterplan maakt.
Versterking dijken
Om de veiligheid in Noord-Holland te waarborgen worden de zwakke schakels in de Noord-Hollandse kust (Kop van Noord-Holland, Hondsbossche en Pettemer Zeewering) versterkt. Uitvoering vindt, afhankelijk van rijksgelden, plaats tussen 2008 en 2020. Naar aanleiding van de dijkdoorbraak in Wilnis werkt de provincie Noord-Holland, samen met de provincies Zuid-Holland en Utrecht, aan veiligheidsnormen voor dijken. Provinciale Staten stellen deze normen vast. De normen worden bepaald op basis van de risicobenadering. Dit houdt in dat rekening wordt gehouden met de economische waarde die wordt beschermd door de dijk en de maatschappelijke gevolgen van een dijkdoorbraak (risico = kans x gevolg). De risicobenadering maakt een kosteneffectieve aanpak van de dijkversterking mogelijk.
"De muskusratten vormen een groot probleem voor de veiligheid van de dijken. Sinds 2000 is de populatie met 50% toegenomen" , stelt gedeputeerde Poelmann. Noord-Holland gaat extra piekbestrijders inzetten om het aantal ratten in elk geval terug te brengen naar het niveau van het jaar 2000.
Buitendijks bouwen
Regelmatig vragen gemeenten de provincie toestemming om buitendijkse gebieden te ontwikkelen voor bewoning, recreatie of andere bedrijvigheid. Besluitvorming hierover is op dit moment moeilijk omdat een duidelijk wettelijk of beleidsmatig kader om eisen te kunnen stellen aan de bescherming tegen overstroming en wateroverlast in deze gebieden ontbreekt. Om aan deze onduidelijkheid een einde te maken komt de provincie in de loop van 2006 met een voorstel voor de gewenste veiligheid in buitendijkse gebieden en de verdeling van taken en verantwoordelijkheden hierbij. De voorbereiding hiervan vindt plaats in overleg met het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Waterberging
Met het vaststellen van het Waterplan vervallen, voor zover dit nog niet is gebeurd, de zoekgebieden voor waterberging uit het streekplan Noord-Holland Zuid.
De provincie wil met het Waterplan geen starre blauwdruk voor waterberging geven. In het Provinciaal Waterplan staat, op basis van de normen uit het Nationaal Bestuursakkoord Water, welke eisen aan het watersysteem gesteld worden om pieken in neerslaghoeveelheden op te kunnen vangen. De provincie heeft een voorkeur voor kleinschalige oplossingen om aan deze normen te voldoen. Voor het noordelijk deel van Noord-Holland is dit uitgangspunt al vastgelegd in het nieuwe streekplan (ontwikkelingsbeeld). Poelmann: "Ook voor het zuidelijk deel van de provincie hebben wij een voorkeur van fijnmazige oplossingen zoals het verbreden van sloten". Door de sterke verstedelijking van dit gebied biedt dit echter niet voor de gehele bergingsopgave een oplossing. Waterberging kan in de Horstermeer en Bovenkerkerpolder waarschijnlijk gecombineerd worden met natuur. In de loop van dit jaar wordt de precieze aanpak in uitvoeringsplannen voor deze gebieden vastgesteld. Een besluit over waterberging in de Haarlemmermeer wordt ook in 2006 genomen. Hiervoor zijn de resultaten van de in de Nota Ruimte aangekondigde 'integrale gebiedsuitwerking Haarlem Bollenstreek' nodig.
Voor calamiteitenberging stelt dit Waterplan nog niets vast. Op basis van de resultaten van de pilot Ronde Hoep wordt dit jaar besloten over de nut en noodzaak van calamiteitenberging.
Europees Kaderrichtlijn Water
Ter verbetering van de waterkwaliteit in Noord-Holland worden in het Provinciaal Waterplan de stappen beschreven die gezet worden om aan de Europese kaderrichtlijn water (KRW) te voldoen. Provinciale Staten stellen in 2009 waterkwaliteitsdoelen vast die samen met de waterschappen, gemeenten en maatschappelijke organisaties worden geformuleerd. Hieraan gaat een zorgvuldig proces vooraf, omdat deze normen gaan gelden als resultaatsverplichtingen. "Tot vaststelling van deze nieuwe kwaliteitsdoelen zitten we natuurlijk niet stil. Wij blijven maatregelen nemen om de waterkwaliteit verbeteren ", aldus gedeputeerde Poelmann.
Grondgebruik
Het waterbeheer wordt afgestemd op het huidige, in streek- en bestemmingsplannen vastgelegde grondgebruik. Soms leidt dit tot tegenstrijdige eisen aan het watersysteem, bijvoorbeeld wanneer een agrarisch en natuurgebied aan elkaar grenzen of elkaar zelfs overlappen. "We geven in dit plan geen kant en klare oplossingen voor al die plaatsen in Noord-Holland waar dit probleem speelt", legt gedeputeerde Poelmann uit. "We geven wel het proces aan dat in deze situaties gevolgd moet worden". Bij botsende eisen aan het watersysteem gaan allereerst de waterschappen met de grondgebruikers om de tafel zitten om naar een optimale oplossing te zoeken. Indien zij er niet uit komen, besluiten de gemeente of provincie over de vraag op welk grondgebruik het waterbeheer wordt gericht.
Kostenveroorzakersbeginsel
In het Provinciaal Waterplan wordt het kostenveroorzakersbeginsel, zoals opgenomen in het Nationaal Bestuursakkoord Water en in het ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord, verder uitgewerkt. Wanneer door een verandering van grondgebruik investeringen in het watersysteem nodig zijn om aan de waterstaatkundige eisen van dit nieuwe grondgebruik te voldoen, komen de kosten hiervan voor rekening van de veroorzaker. Per type grondgebruik gelden normen hoe vaak het land mag overstromen. Deze normen staan in het Nationaal Bestuursakkoord Water. Grasland mag bijvoorbeeld eens in de 10 jaar blank staan, akkers eens in de 25 jaar, glastuinbouwbedrijven mogen eens in de 50 jaar wateroverlast hebben en woningen eens in de 100 jaar onderlopen. Wanneer bijvoorbeeld grasland wordt omgezet in glastuinbouw, vereist dit meestal een aanpassing aan het watersysteem: het land mag nu immers nog maar eens in de 50 jaar in plaats van eens in de 10 jaar met wateroverlast geconfronteerd worden. De initiatiefnemer van de glastuinbouw is in deze situatie verantwoordelijk voor de financiering van de aanpassingen in het watersysteem. Het beheer blijft voor rekening van het waterschap.
Wanneer de maatregelen om een bepaald gebied aan de normen te laten voldoen niet kosteneffectief zijn, is het voor het waterschap mogelijk om in overleg met de provincie, gemeenten, de grondgebruikers en andere belanghebbenden naar andere oplossingen te zoeken. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan functiewijziging of het afkopen van risico's.
Het Provinciaal Waterplan Noord-Holland 2006-2010 is binnenkort te downloaden via http://www.noord-holland.nl/projecten/waterplan/ (bron: prov. nh)
