Algemeen : 1 september 2000 KPN: grote woorden, kleinere daden
AMSTERDAM - De droom van KPN om een hoofdrol te spelen in de Europese mobiele telefonie is ruw verstoord. Het voormalige staatsbedrijf heeft zijn aspiraties bijgesteld. Wat rest is een regionale rol of opgaan in een wereldspeler.
'Brutalen hebben de halve wereld en KPN is brutaal geweest', zegt Jan Smits, hoogleraar aan de Technische Universiteit Eindhoven en telecomadviseur. In plaats van de halve wereld verschanst KPN zich nu in West-Europa. Want ook voor brutalen geldt dat zij op zeker moment hun grote woorden moeten omzetten in meeslepende daden. Het Nederlandse brutaaltje mist daarvoor de financiële armslag, erkende KPN woensdag bij de presentatie van de halfjaarcijfers. Dus schroeft het telecombedrijf zijn ambities terug.
Geen schande, vindt Smits. 'KPN was een nationale speler die een veel grotere broek heeft aangetrokken. Die is nu ingeruild voor een maatje kleiner, maar KPN kan een serieuze regionale rol spelen als aanbieder van mobiele telefonie. Dat is al heel knap.'
Of een regionale speler overleeft, hangt volgens Smits af van de lijnen waarlangs de huidige consolidatiegolf in de telecomsector zich verder zal ontwikkelen. Gaan de telecombedrijven zich concentreren op één segment, zoals Vodafone doet met mobiele telefonie, dan is het bestaansrecht van KPN gegarandeerd, meent de hoogleraar. Ontwikkelen de telecombedrijven zich tot multimediale communicatieconcerns, zoals het Spaanse Telefónica beoogt met de aankoop van tv-producent Endemol , dan ziet de toekomst voor KPN als zelfstandig bedrijf er minder rooskleurig uit.
Het telecombedrijf hoeft echter niet in zijn schulp te kruipen, vindt Smits. 'KPN is een gewond dier, maar ook de grote partijen zijn aangeschoten door de hoge prijzen van de umts-licenties', zo schetst hij de nieuwe krachtsverhoudingen.
KPN is nog steeds bereid samen te gaan met een grote partner, zei bestuursvoorzitter Paul Smits. Met Telefónica lukte dat op een haar na.
Ton de Liefde, telecomadviseur bij Columbi Consulting, begrijpt niet waarom KPN zich zou moeten aansluiten bij een grote partij. 'Iedereen is in de ban van schaalgrootte, zonder na te gaan welke voordelen ze daaruit kunnen halen.'
De Liefde zegt de ambities van KPN altijd een paar maten te groot te hebben gevonden voor de omvang van het bedrijf. 'KPN wilde de wereld veroveren en is nu met de neus op de feiten gedrukt. Het is daar te klein voor.'
De adviseur vindt het verstandig dat de aspiraties zijn getemperd en is ervan overtuigd dat KPN bestaansrecht heeft als middelgroot telecomconcern. Een zekere schaalgrootte is nodig, aldus De Liefde, maar als het bijvoorbeeld gaat om het ontwikkelen van nieuwe diensten voor de derde generatie mobiele telefonie, hoeft een operator dat niet perse zelf te doen. Zulke diensten kunnen ook worden ingekocht bij bedrijven als Nokia en Ericsson.
De woensdag aangekondigde reorganisatie bij KPN in Nederland baart De Liefde meer zorgen. In zijn praktijk als adviseur merkt hij dat het bedrijf operationeel steken laat vallen. 'De reorganisaties volgen elkaar in snel tempo op', signaleert De Liefde. 'Dat maakt het lastig gemotiveerd en gekwalificeerd personeel binnen te houden en binnen te halen. Het onderwerp is minder sexy dan het internationale Riskspel met de grote jongens, maar het is de bottleneck om te overleven. Daarom hoop ik dat het topmanagement vanaf nu meer aandacht gaat besteden aan de interne organisatie.'(FD)
